۱- قدردانی خود را نشان دهید.
قبل از اینکه وارد بحث اصلی شوید، مراتب تشکر و قدردانی خود را نسبت به زمانی که مخاطبان برای صحبت با شما صرف میکنند را بیان کنید. زمان منبعی بسیار ارزشمند است بنابراین توجه و احترام به این قضیه امری بسیار مهم است. تقدیر و تشکر از افراد میتواند راهی خوب برای ایجاد رابطهای مستحکم بین افراد باشد.
۲- برقرار کردن ارتباط
در صورت امکان ارتباط در سطح شخصی برقرار کنید. در صورت وجود به دنبال مکانها و چیزهایی بگردید که در آن علائق هر دو طرف با یکدیگر همپوشانی دارد. حتی در یک وضعیت حرفهای، ممکن است برخی از علائق شخصی، سرگرمیها، ورزش، کودکان و غیره وجود داشته باشد که مشترک بوده و شما بتوانید از آن برای برقراری ارتباط استفاده کنید. مواظب باشید از مطرح کردن موضوعات بحثبرانگیز مثل گرایشهای سیاسی یا اعتقادات مذهبی خودداری کنید. بهاحتمالزیاد یک حس واقعی نسبت به این ارتباطات، نتایج مکالمه شما و همچنین ارتباطات آتی را تحت تأثیر قرار میدهد.
۳- نگرش مثبت داشته باشید.
حفظ نگرش مثبت نسبت به ارتباطات مؤثر و مولد بسیار مهم است. بهجای اینکه منفی و شاکی باشید، مثبت فکر کنید و سعی کنید فردی سازنده باشید. افراد زمانی که حس تهاجم یا انتقاد از طرف دیگران داشته باشند، سکوتشان میتواند ارتباطات واقعی را خیلی زود پایان دهد. حتی زمانی که میخواهید ابراز نگرانی یا نارضایتی کنید، تشویقکننده و مهربان باشید.
۴- به تن و لحن مخاطب دقت کنید.
اگرچه گاهی اوقات لازم است نسبت به ابراز نظر خود جسور باشید، ولی نسبت به صحبتهای دیگران تهاجمی و واکنشی نباشید. خط باریکی میان این دو موضوع وجود دارد و سعی کنید از این خط عبور نکنید. لحن خصمانه داشتن بههیچوجه مؤثر نیست. همزمان با داشتن صراحت کلام، رک بودن و اعتمادبهنفس، همواره سعی کنید لحن صدایتان آرام و دوستانه باشد.
۵- روی نتیجه تمرکز کنید.
قبل از شروع مکالمه، آن چیزی که از نتیجه مکالمه میخواهید را مشخص کنید. آگاهی از هدف موردنظرتان به شما کمک میکند مستقیماً روی همان موضوع و هدف صحبت کرده و از آن خارج نشوید. امیدوارید چهکاری انجام شود؟ آیا هدفتان کمک کردن، حلوفصل یک درگیری یا همکاری در یک پروژه یا موضوع است؟ آیا شما قصد مشاوره دارید یا نفوذ در رفتار فرد موردنظر؟ نتایج مطلوب شما، به تعیین جریان ارتباطی کمک میکند.
۶- گوش کنید.
تماس چشمی بسیار مهم است. مؤدب باشید و صحبتهای مخاطب را قطع نکنید. هیچکس دوست ندارد صحبتهایش قطع شود. هرچند ابراز عقیده و نظر، امری طبیعی است اما عجله داشتن برای گفتن نظرتان و پریدن میان صحبتهای طرف مقابل، بیاحترامی نسبت به افکار آنهاست. سعی کنید دیدگاه دیگران را درک کنید. یادگیری نحوه ارزش قائل شدن نسبت به نظرات دیگران، میتواند ابزاری مفید برای ارتباطات مؤثر باشد.
۷- به نشانههای غیرکلامی توجه کنید.
به زبان بدن افراد نگاه کنید. نداشتن تماس چشمی، حواسپرتی و مضطرب بودن اغلب نشانههای بیقراری یا بیحوصلگی هستند. خمیازه کشیدن یا آه و ناله کردن معمولاً نشانههای خستگی روحی یا جسمی است. اگر متوجه این نشانههای غیرکلامی شدید، به این معنی است که این گفتگو به سمت ارتباطی مولد و سازنده پیش نمیرود. بهسرعت گفتگو را تمام کنید یا آن را به تعویق بیندازید و اگر ارتباطات شما اجازه میدهد در مورد ناراحتی افراد از آنها سؤال کنید.
۸- از دیگران درخواست بازخورد داشته باشید.
نشان دهید که از ارتباطات درکی متقابل دارید. گاهی اوقات به دلیل اشتباه متوجه شدن افکار اشخاص دیگر، فکر میکنید که به راهحل و تفاهم رسیدهاید. از افراد بخواهید که به شما بازخورد دهند. این کار به معنی موفق شدن در ارتباطات نیست بلکه مزیتش این است که افراد از اینکه احساس کنند شما صحبتهایشان را میشنوید و آنها را درک میکنید، خوشحال میشوند.
۹- پیگیری کنید.
کارهایی که قرار است انجام شود، سررسید انجام کارها، مسئولیتها و انتظارات را مشخص کنید. در صورت امکان هرگونه توافقی که صورت میگیرد را مکتوب کنید. داشتن درک روشن نسبت به اقداماتی که قرار است بعداً رخ دهد میتواند از بروز تضادهای بعدی جلوگیری کند. همیشه تلاش کنید تا ارتباطات را به شیوهای دوستانه خاتمه دهید. تشکر و قدردانی خود را مجدداً بیان کنید و تلاش کنید احساسات افراد دیگر را درک کرده و برای آنها ارزش قائل شوید. ارتباطات مولد شامل احترام، توجه، آگاهی و وضوح در گفتار است. به یاد داشته باشید که در ارتباطات میتوانید هم رک و صریح باشید و هم مهربان و درعینحال به نتیجه دلخواه خود نیز برسید.